Systemy detekcji gazów toksycznych i wybuchowych

Wykonanie instalacji detekcji gazu

GWARANCJA:

• Na wykonane prace udzielamy 24 miesięcznej gwarancji.
• W czasie gwarancji zapewniamy przeglądy okresowe co 12 miesięcy nieodpłatne.

Oferowany zakres prac obejmuje:

• Bieżące konsultacje i analizę potrzeb w zakresie doboru urządzeń i sensorów
• Opracowanie projektu instalacji wykrywania gazów toksycznych i wybuchowych
• Montaż instalacji i urządzeń
• Uruchomienie – sprawdzenie
• Przeglądy okresowe
• Kalibracja detektorów
• Wymiana sensorów
• Naprawa, modernizacja istniejących urządzeń, wymiana na nowe

Aby system detekcji gazu mógł pracować prawidłowo, należy spełnić kilka warunków podczas projektowania oraz instalacji takiego systemu:

Mikroklimat w chronionym obiekcie

Należy wziąć pod uwagę wszystkie czynniki jakie mogą wpływać na pracę detektorów. Należy wyznaczyć odpowiednie wartości progów alarmowych, aby nie były zbyt niskie (mogą powodować fałszywe alarmy) lub zbyt wysokie (zbyt późne zadziałanie systemu). Do warunków środowiska jakie należy brać pod uwagę należą:

• wilgoć
• temperatura otoczenia
• obecność gazów, które mogą zakłócać pomiar

Dodatkowo uwzględnia się wizualizację i archiwizację wyników, konieczność sterowania urządzeniami wykonawczymi oraz awaryjne zasilanie.

Właściwy dobór miejsc detektorów

Detektory powinny być instalowane w miejscach, gdzie stężenie gazu potencjalnie może przekroczyć wartości niebezpieczne. Należy zapewnić przy tym łatwy dostęp do czujek oraz uwzględnić lokalizację punktów nawiewnych i wywiewnych, przepływ powietrza oraz ciężar właściwy gazu w chronionym pomieszczeniu.

Prawidłowość wykonania instalacji systemu

Aby zapewnić ciągłe działanie systemu, należy starannie wykonać całą instalację zgodnie z wytycznymi i powszechnie uznanymi zasadami przy użyciu odpowiednich materiałów instalacyjnych oraz okablowania.

Eksploatacja systemu

System należy eksploatować zgodnie z instrukcją podaną przez producenta. Należy przestrzegać wszystkich terminów kontroli akumulatorów, kalibracji, pracy systemu. Każda kontrola, musi być przeprowadzona zgodnie z instrukcją, a kontrola kalibracji detektorów powinna zostać wykonana przez odpowiednie laboratoria w określonych warunkach przez producenta.

Kto może wykonać system detekcji gazu

System detekcji gazu może wykonać osoba z odpowiednimi kwalifikacjami. W instalacjach znajdują się urządzenia elektryczne dla których wymagana jest 1 Grupa uprawnień, a w tych instalacjach o działaniu przeciwwybuchowym, wymagane są specjalne uprawnienia “Ex” dla urządzeń przeciwwybuchowych. Dodatkowo, w systemie montowane są zawory elektromagnetyczne dla których wymagane są uprawnienia grupy 3.

“Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci

Na podstawie art. 54 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (Dz. U. Nr 54, poz. 348, z późn. zm.2)) zarządza się, co następuje:

• 1. Rozporządzenie określa:

1) rodzaje prac, stanowisk oraz urządzeń, instalacji i sieci energetycznych, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji;

• 3. Rodzaje urządzeń, instalacji i sieci, przy których eksploatacji jest wymagane posiadanie kwalifikacji, określa załącznik nr 1 do rozporządzenia.

Grupa 1 – Urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne wytwarzające, przetwarzające, przesyłające i zużywające energię elektryczną:

1) urządzenia prądotwórcze przyłączone do krajowej sieci elektroenergetycznej bez względu na wysokość napięcia znamionowego;

2) urządzenia, instalacje i sieci elektroenergetyczne o napięciu nie wyższym niż 1 kV;

3) urządzenia, instalacje i sieci o napięciu znamionowym powyżej 1 kV;

4) zespoły prądotwórcze o mocy powyżej 50 kW;

5) urządzenie elektrotermiczne;

6) urządzenia do elektrolizy;

7) sieci elektrycznego oświetlenia ulicznego;

8) elektryczna sieć trakcyjna;

9) elektryczne urządzenia w wykonaniu przeciwwybuchowym;

10) aparatura kontrolno-pomiarowa oraz urządzenia i instalacje automatycznej regulacji; sterowania i zabezpieczeń urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9;

11) urządzenia techniki wojskowej lub uzbrojenia;

12) urządzenia ratowniczo-gaśnicze i ochrony granic

Grupa 3. Urządzenia, instalacje i sieci gazowe wytwarzające, przetwarzające, przesyłające, magazynujące i zużywające paliwa gazowe:

1) urządzenia do produkcji paliw gazowych, generatory gazu;

2) urządzenia do przetwarzania i uzdatniania paliw gazowych, rozkładnie paliw gazowych, urządzenia przeróbki gazu ziemnego, oczyszczalnie gazu, rozprężalnie i rozlewnie gazu płynnego, odazotownie, mieszalnie;

3) urządzenia do magazynowania paliw gazowych;

4) sieci gazowe rozdzielcze o ciśnieniu nie wyższym niż 0,5 MPa (gazociągi i punkty redukcyjne, stacje gazowe);

5) sieci gazowe przesyłowe o ciśnieniu powyżej 0,5 MPa (gazociągi, stacje gazowe, tłocznie gazu);

6) urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu nie wyższym niż 5 kPa;

7) urządzenia i instalacje gazowe o ciśnieniu powyżej 5 kPa;

8) przemysłowe odbiorniki paliw gazowych o mocy powyżej 50 kW;

9) turbiny gazowe;

10) aparatura kontrolno-pomiarowa, urządzenia sterowania do sieci, urządzeń i instalacji wymienionych w pkt 1-9.”

Przegląd oraz konserwacja systemu

Opierając się na rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, możemy wyczytać:

Rozdział 1 – przepisy ogólne

“§3.2 Urządzenia przeciwpożarowe oraz gaśnice przenośne i  przewoźne, zwane dalej „gaśnicami”, powinny być poddawane przeglądom technicznym i czynnościom konserwacyjnym, zgodnie z zasadami i w sposób określony w Polskich Normach dotyczących urządzeń przeciwpożarowych i gaśnic, w dokumentacji techniczno-ruchowej oraz w instrukcjach obsługi,opracowanych przez ich producentów.

3. Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzone w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku”

Zazwyczaj producenci zalecają sprawdzenia detektorów gazem testowym co trzy miesiące. Kalibrację detektorów należy wykonywać co trzy lata pod warunkiem, że czujka nie była poddana ekspozycji na gaz o zbyt dużym stężeniu.

Przegląd wykonywany jest poprzez wzbudzenie czujki certyfikowanym gazem wzorcowym. Takim zabiegiem sprawdza się czy w instalacji:

• został zamknięty zawór dopływu gazu
• została uruchomiona sygnalizacja ostrzegawcza
• został uruchomiony detektor po przekroczeniu określonej wartości progowej

Sprawdź naszą ofertę przeglądów:

• Przeglądy systemu wykrywania gazów toksycznych w garażu
• Przeglądy systemów detekcji gazów wybuchowych w kotłowni

System detekcji gazu – wymagania prawne

“Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i obiektów

Rozporządzenie określa rodzaj oraz przeznaczenie instalacji przeciwpożarowych jakie powinny się znajdować w określonych prawnie miejscach, gdzie występuje potencjalne zagrożenie wybuchem.

Rozdział 1 –  §2  pkt. 1

9) urządzeniach przeciwpożarowych – należy przez to rozumieć urządzenia (stałe lub półstałe, uruchamiane ręcznie lub samoczynnie) służące do zapobiegania powstaniu, wykrywania, zwalczania pożaru lub ograniczania jego skutków, a w szczególności: stałe i półstałe urządzenia gaśnicze i zabezpieczające, urządzenia inertyzujące, urządzenia wchodzące w skład dźwiękowego systemu ostrzegawczego i systemu sygnalizacji pożarowej, w tym urządzenia sygnalizacyjno-alarmowe, urządzenia odbiorcze alarmów pożarowych i urządzenia odbiorcze sygnałów uszkodzeniowych, instalacje oświetlenia ewakuacyjnego, hydranty wewnętrzne i zawory hydrantowe, hydranty zewnętrzne, pompy w pompowniach przeciwpożarowych, przeciwpożarowe klapy odcinające, urządzenia oddymiające, urządzenia zabezpieczające przed powstaniem wybuchu i ograniczające jego skutki, kurtyny dymowe oraz drzwi, bramy przeciwpożarowe i inne zamknięcia przeciwpożarowe, jeżeli są wyposażone w systemy sterowania, przeciwpożarowe wyłączniki prądu oraz dźwigi dla ekip ratowniczych;

Rozdział 1 –  §3 pkt. 1

Urządzenia przeciwpożarowe w obiekcie powinny być wykonane zgodnie z projektem uzgodnionym przez rzeczoznawcę do spraw zabezpieczeń przeciwpożarowych, a warunkiem dopuszczenia ich do użytkowania jest przeprowadzenie odpowiednio dla danego urządzenia prób i badań, potwierdzających prawidłowość ich działania

Rozdział 1 –  §3 pkt. 3

Przeglądy techniczne i czynności konserwacyjne powinny być przeprowadzane w okresach ustalonych przez producenta, nie rzadziej jednak niż raz w roku.

Rozdział 2 –  § pkt. 2

2. Właściciele, zarządcy lub użytkownicy budynków oraz placów składowych i wiat, z wyjątkiem budynków mieszkalnych jednorodzinnych:

1)utrzymują urządzenia przeciwpożarowe i gaśnice w stanie pełnej sprawności technicznej i funkcjonalnej

4)oznakowują znakami zgodnie z Polskimi Normami:

k)miejsca zakwalifikowane jako strefy zagrożenia wybuchem

5)umieszczają, przy wjazdach do garaży zamkniętych z podłogą znajdującą się poniżej poziomu terenu, czytelną informację o dopuszczeniu lub niedopuszczeniu parkowania w tych garażach samochodów zasilanych gazem płynnym propan-butan, o których mowa w przepisach techniczno-budowlanych.”

Zakres stosowania systemu detekcji gazu określony w aktach prawnych

1.    Warsztaty samochodowe

“Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki oraz ich usytuowanie

 Rozdział 10 – Garaże dla samochodów osobowych

• 108.1 W garażu zamkniętym należy stosować wentylację:

3) mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla – w innych garażach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanałach rewizyjnych, służących zawodowej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych, z zastrzeżeniem § 150 ust. 5;”

2.    Stacje kontroli pojazdów

“Rozporządzenie Ministra Transportu i Budownictwa z dnia 10 lutego 2006 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do stacji przeprowadzających badania techniczne pojazdów

“Rozdział 2 – Stanowisko kontrolne

• 15 Wyposażenie technologiczne stanowiska kontrolnego powinno obejmować co najmniej:

4) wentylację naturalną oraz mechaniczną nawiewno-wywiewną, zapewniającą dodatkową awaryjną wymianę powietrza, przy czym stanowisko kontrolne powinno być wyposażone w alarmowy czujnik niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla, który automatycznie uruchamia tryb awaryjny wentylacji

7) alarmowy czujnik nadmiernego poziomu gazu płynnego i ziemnego w stacji kontroli pojazdów przeprowadzającej badania pojazdów przystosowanych do zasilania gazem.”

3.    W pomieszczeniach w których mogą wydzielać się substancje niebezpieczne

“Obwieszczenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 sierpnia 2003 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy

“D. Prace przy użyciu materiałów niebezpiecznych

• 97.1 Pomieszczenia przeznaczone do składowania lub stosowania materiałów niebezpiecznych pod względem pożarowym lub wybuchowym oraz w których istnieje niebezpieczeństwo wydzielania się substancji trujących albo tworzących z powietrzem mieszaniny wybuchowe, powinny być wyposażone w:

1)Urządzenia zapewniające sygnalizację o zagrożeniach”

4.    Hale garażowe

“Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Rozdział 10 – Garaże dla samochodów osobowych

• 108.1 W garażach zamkniętych należy stosować wentylację:

3) mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia tlenku węgla – w innych garażach, niewymienionych w pkt 1 i 2, oraz w kanałach rewizyjnych, służących zawodowej obsłudze i naprawie samochodów bądź znajdujących się w garażach wielostanowiskowych, z zastrzeżeniem § 150 ust. 5;

4)⁴³⁾ mechaniczną, sterowaną czujkami niedopuszczalnego poziomu stężenia gazu propan-butan – w garażach, w których dopuszcza się parkowanie samochodów zasilanych gazem propan-butan i w których poziom podłogi znajduje się poniżej poziomu terenu.”

5.    W kotłowniach i pomieszczeniach wyposażonych w urządzenia grzewcze zasilane gazem o łącznej nominalnej mocy pow. 60kW.

“Obwieszczenie Ministra Infrastruktury i Rozwoju z dnia 17 lipca 2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie

Rozdział 7 – instalacja gazowa na paliwa gazowe

• 158.5 Instalacje sygnalizujące niedopuszczalny poziom stężenia gazu mogą być stosowane w budynkach, w których jest ustanowiony stały nadzór, zapewniający podejmowanie działań zaradczych, a także w budynkach jednorodzinnych.”

Dobór detektora do rodzaju substancji

Detektory gazów powinny się znaleźć m. in. w następujących pomieszczeniach i obiektach:

Elementy instalacji systemu detekcji gazów

Detektory

Detektory są najważniejszym elementem instalacji detekcji gazów. Zależnie od właściwości i rodzaju sensorów jakie są zamontowane, wyróżnia się cztery typy:

• elektrochemiczne – działają na podstawie ogniwa, które wytwarza prąd elektryczny. Natężenie prądu jest wprost proporcjonalne do stężenia gazu niebezpiecznego, który przenika do elektrolitu ogniwa. Elektrolit zużywa się podczas pracy detektora gazu dlatego ważna jest kalibracja urządzenia. Ten rodzaj czujnika stosowany jest przez służby ratunkowe do pomiaru stężeń gazów toksycznych

• katalityczne – posiadające element aktywny pokryty warstwą katalizatora i nieaktywny, bez warstwy. Oba elementy mają tą samą rezystancję w stanie spoczynku. Uwolnienie gazu, powoduje reakcję egzotermiczną na aktywnym elemencie, co skutkuje zmianą rezystancji i wzbudzeniem detektora gazu.

• Infra-Red – wykorzystują zjawisko pochłaniania promieniowania podczerwonego przez cząsteczki gazu. Różne rodzaje gazu pochłaniają odpowiednio charakterystyczne dla siebie długości fal, które można zmierzyć i odpowiednio przerobić na wartość stężenia gazu. Wykorzystywane w detektorach CO2, LPG i LNG.

• półprzewodnikowe – wykorzystują zjawisko adsorpcji na aktywnym elemencie pomiarowym. Zależnie od składu półprzewodnika oraz temperatury w jakiej pracuje, można uzyskać selektywność detektora. Podczas adsorpcji następuje zmiana rezystancji i wzbudzenie czujki gazu. Najchętniej wykorzystywany w detektorach CO.

Sensory różnią się właściwościami i rodzajem wykonywanej pracy. Analizując teren w którym dany detektor będzie działać, należy starannie dobrać odpowiedni typ. Parametry detektorów ulegają zmianie w czasie dlatego wymagana jest ich korekta wskazań, inaczej mówiąc – dokonanie kalibracji.

Dzięki swojej budowie, wiele firm wykonujących detektory oferuje swoim użytkownikom możliwość wymiany i kalibracji, bez ingerencji w instalację, dzięki czemu w łatwy i tani sposób możliwe jest skorygowanie lub wymiana na gotowy do użytkowania moduł.

Detektory mają możliwość zmiany ustawień w jakich pracują, w rezultacie, gdy nastąpi zmiana substancji niebezpiecznej w zakładzie technologicznym, możliwe jest przekalibrowanie czujnika na odpowiadające ustawienia wobec nowych zagrożeń. Dodatkowo, urządzenie wyposażone jest w procesor, który zapamiętuje pracę sensora i pozwala na śledzenie stanów awaryjnych, ilości alarmów czy liczby przekroczonych wartości niebezpiecznych.

Ogólny podział detektorów gazu

• DEX – z zabudową przeciwwybuchową z rodzaju osłony ognioszczelnej

• DG – zwykłe, stosowane w obiektach niezakwalifikowanych do miejsc zagrożonych wybuchem gazów, par i pyłów

Centrale alarmowe

Moduł alarmowy można nazwać potocznie “mózgiem systemu” ponieważ to on odbiera i nadaje sygnały do urządzeń odbiorczych, analizuje i przechowuje informacje przesłane przez urządzenia robocze, sprawdza stany alarmowe poszczególnych elementów systemu. Zależnie od ilości detektorów (zazwyczaj do 16 detektorów) i urządzeń dodatkowych potrzebnych do zabezpieczenia budynku, istnieją różne centrale cechujące się różną ilością wejść i wyjść przeznaczonych do urządzeń instalacji detekcji dymu. Na rynku jest wiele różnych modułów, które dystrybuowane są przez branżowe firmy.

Sprawdź przykładowy moduł w naszym sklepie.

Kilka przykładów:

• Progowe moduły sterujące przykładowo MD-1, MD-8, MD-16, MD-1.A/T, MD-2, MD-4 firmy GAZEX

• Pomiarowe moduły sterujące przykładowo MDP-1, MDP-4, MDP-8, 1A/T, MDP-1 PLUS firmy GAZEX
• Adresowalne moduły sterujące przykładowo MDD-256/T, MDD-1/T, MDD-256/T, MDD1 firmy GAZEX
• Moduły zasilająco-sterujące MZS-24V1, MZS-24V1S firmy ALKASTER
• Centrale pomiarowo-sterujące przykładowo MSMR-16 firmy ALTER
• Moduły jednostki sterującej przykładowo Moduł JS ALPA MOD LED8, Moduł JS Sigma MOD LED firmy ATEST GAZ

Moduły alarmowe rozróżnia się na cyfrowe i analogowe. Te pierwsze, posiadają rozleglejszy wachlarz zastosowań. Przykładowo:

• sterowanie urządzeniami zewnętrznymi
• wizualizacja stanów alarmowych i awaryjnych
• archiwizacja zarejestrowanych zdarzeń z pamięci modułu

Dodatkowo, wyniki mogą być uśrednione w czasie i podawane w procentach NDS (najwyższe dopuszczalne stężenie) i NDSCh (najwyższe dopuszczalne stężenie chwilowe). Oba parametry zostały uregulowane prawnie w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy.

Urządzenia robocze

System podczas zagrożenia spowodowanego ulatnianiem się gazów niebezpiecznych dla zdrowia i życia, zaczyna podejmować czynności zapobiegające oraz informujące użytkowników budynku o zaistniałym zagrożeniu. Do urządzeń wykonawczych należą:

• urządzenia alarmujące optyczne
• urządzenia alarmujące akustyczne
• urządzenia alarmujące optyczno-akustyczne

Jak   nazwy wskazują, sygnalizatory informują osoby przebywające w budynku poprzez komunikaty głosowe, dźwięki akustyczne bądź znaki świetlne o zaistniałej sytuacji wyjątkowej. Aby poprawić jakość i skuteczność całej instalacji, stosuje się zawory odcinające, które w przypadku sytuacji alarmowej, sterowane przez centralę, odcinają dopływ gazu minimalizując tym wyciek toksycznego gazu. Istnieje kilka rodzajów zaworów:

• ZB – zawór grzybkowy odcinający dopływ gazu. Uruchamiany w sytuacji, gdy stężenie gazu przekroczy ściśle określony próg. Zawór jest otwierany tylko ręcznie, natomiast może być zamykany pod wpływem impulsu elektrycznego (zdalnie) bądź ręcznie.

• MAG-3 – zawór klapowy zamykany przez zwolnienie napiętej sprężyny. Otwierany tylko ręcznie, może pracować w strefach zagrożonych wybuchem.

• ZM – zawór motylkowy sterowany siłownikiem elektrycznym. Najczęstsze zastosowanie znajduje w instalacjach przemysłowych

Dzięki rozwoju technologii oraz dostępu do internetu, bardzo często stosuje się dozór teleinformatyczny dzięki któremu możliwe jest nadzorowanie obiektów zabezpieczonych w instalację detekcji gazów na odległość. W przypadku alarmu, system wysyła informację do osób odpowiedzialnych za monitorowanie obiektu oraz do odpowiednich służb.